ορισμός της αξιολύπητης
Για να κατανοήσουμε την πραγματική έννοια μιας λέξης αξίζει να επιστρέψουμε στην αρχική της έννοια, δηλαδή στην ετυμολογία της. Ο όρος αξιολύπητο προέρχεται από την ελληνική λέξη παθητικός, η οποία σχηματίζεται από την έννοια των παθών που είναι ισοδύναμη με το συναίσθημα, το συναίσθημα ή την ασθένεια και, από την άλλη πλευρά, από το επίθημα iko, που σημαίνει ότι σχετίζεται με κάτι. Με αυτόν τον τρόπο, το αξιολύπητο είναι αυτό που προκαλεί συναίσθημα, που κάνει μια έντονη εντύπωση ή που κινείται. Με άλλα λόγια, οτιδήποτε προκαλεί έντονο συναίσθημα είναι αξιολύπητο.
Παραδείγματα σε σχέση με την καθημερινή χρήση τους
Ορισμένες εικόνες μεταφέρουν πόνο και πόνο και, με αυτήν την έννοια, μπορεί κανείς να μιλήσει για ένα αξιολύπητο πρόσωπο. Από την άλλη πλευρά, όταν κάτι είναι τρομακτικό για κάποιο λόγο (για παράδειγμα, ένα υπερβολικό φόρεμα) λέγεται ότι είναι αξιολύπητο. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως συνώνυμο για γελοίο (αν κάποιος ξεγελάσει λέγεται ότι είναι αξιολύπητο). Μερικές φορές χρησιμοποιείται ως μορφή προσβολής ή περιφρόνησης ("μην είναι αξιολύπητο!").
Πάθος
Ορισμένες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις προσπαθούν να προκαλέσουν βαθιά και έντονα συναισθήματα και, τελικά, να κινήσουν τον θεατή ή τον αναγνώστη. Αυτό συμβαίνει με τη ρομαντική παράδοση στη ζωγραφική ή τη λογοτεχνία ή με κάποιες καλλιτεχνικές προσεγγίσεις που τονίζουν τη θλίψη, τη μελαγχολία ή τον σχισμένο πόνο. Όταν συμβαίνει αυτό, γίνεται λόγος για πάθος. Η τεχνική του chiaroscuro στη ζωγραφική θα ήταν ένα σαφές παράδειγμα των παθογόνων, γιατί μέσω αυτού δημιουργείται μια ατμόσφαιρα που προκαλεί ένα βαθύ συναίσθημα (πόνο, έκσταση ή φόβο).
Το αξιολύπητο νεύρο
Ονομάζεται επίσης τροχλιακό νεύρο, αυτό το νεύρο βρίσκεται στο κρανίο και η λειτουργία του είναι να ενεργοποιεί έναν μυ στο μάτι. Εάν αυτό το νεύρο παραλυθεί μπορεί να οδηγήσει σε υπερτροφία, η οποία είναι συνήθως γνωστή ως στραβισμός ή τεμπέλης.
Στη λογοτεχνική δημιουργία υπάρχουν οι λεγόμενες λογοτεχνικές μορφές, δηλαδή μη συμβατικοί γλωσσικοί πόροι που επιτρέπουν τη δημιουργία υποβλητικών ιδεών ή εικόνων.
Ένα από τα πιο πρωτότυπα σχήματα είναι η λεγόμενη αξιολύπητη πλάνη, γνωστή και ως ανθρωπομορφική πλάνη. Συνίσταται στην περιγραφή αντικειμένων σαν να ήταν άνθρωποι, δηλαδή με συναισθήματα και αποκλειστικά ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Υπό αυτήν την έννοια, ο όρος αξιολύπητος χρησιμοποιείται επειδή το άψυχο αντικείμενο που περιγράφεται ξυπνά ένα συγκεκριμένο συναίσθημα.
Αν λέω ότι "η απελπισμένη κραυγή της καφετιέρας του υπενθύμισε ότι το πρωινό ήταν ήδη προετοιμασμένο" ή ότι "τα μοναχικά λυπημένα παπούτσια του είπαν σαφώς ότι ήταν μόνος στη ζωή" Χρησιμοποιώ μια αξιολύπητη πλάνη. Αν και είναι μια ασυνήθιστη λογοτεχνική φιγούρα, σε ορισμένα είδη χρησιμοποιείται ευρέως, όπως συμβαίνει με το greguería, ένα λογοτεχνικό είδος στο οποίο όλα όσα λέγονται είναι εκτός κοινής λογικής και συμβατικότητας.
Φωτογραφίες: Fotolia - DDRockstar / Picture-Factory
