ορισμός της ψυχογενετικής
Ο όρος ψυχογενετική πρέπει να είναι στο πλαίσιο της ψυχολογίας, δεδομένου ότι είναι μια θεωρία της γνώσης και, πιο συγκεκριμένα, της μάθησης.
Η ψυχογενετική θεωρία είναι ένα επεξηγηματικό μοντέλο στο οποίο οι υπάρχουσες σχέσεις μεταξύ του νου (της ανθρώπινης ψυχής) και της προέλευσης (η γένεση) των εξελικτικών διαδικασιών που αναπτύσσονται στο άτομο. Αυτή η θεωρία αναπτύχθηκε από τον Ελβετό ψυχολόγο Jean Piaget από τη δεκαετία του 1930. Το κύριο αντικείμενο της μελέτης είναι η ανθρώπινη γνώση και οι νόμοι της και, με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο, σκέψη σε σχέση με την παιδική ηλικία. Το μεγάλο επίτευγμα του Piaget συνίστατο στο να δείξει ότι το παιδί έχει έναν συγκεκριμένο τρόπο σκέψης και με τα δικά του διανοητικά σχήματα ή νόμους. Η έρευνα του Piaget είχε αξιοσημείωτη επιρροή στη σφαίρα της μάθησης στο σχολείο.
Γενικές αρχές της ψυχογενετικής
Ο πυλώνας της ανθρώπινης γνώσης βασίζεται στη σύνδεση μεταξύ περιβάλλοντος και μάθησης.
Η πνευματική ανάπτυξη στα παιδιά εξαρτάται από την ωρίμανση στην ανάπτυξή τους, τόσο διανοητικά όσο και συναισθηματικά.
Για να υπάρχει επαρκής πνευματική και συναισθηματική ωρίμανση, το παιδί πρέπει να φτάσει σε μια συγκεκριμένη φυσιολογική ανάπτυξη (στις συνδέσεις του εγκεφάλου του, στις κινητικές του ικανότητες, στην αντίληψή του και τελικά σε όλες τις βιολογικές πτυχές που τον επηρεάζουν ως άτομο).
Η ανθρώπινη νοημοσύνη αναπτύσσεται μέσω μιας διαδικασίας συνεχούς προσαρμογής. Σε ένα αρχικό στάδιο (έως περίπου 2 χρόνια) η εκμάθηση νέων γνώσεων είναι μιμητική και ασυνείδητη και το παιδί υιοθετεί συμπεριφορές που είναι ευχάριστες ή που τον κάνουν να νιώθει ασφαλής.
Στο επόμενο στάδιο της ωρίμανσης (από την ηλικία των 2) το παιδί αρχίζει να κινείται ελεύθερα, αρχίζει να γνωρίζει τον κόσμο γύρω του και όλα αυτά με την ενσωμάτωση της γλώσσας, μιας γλώσσας που είναι πιο συμβολική παρά λογική (σε αυτό το επίπεδο το παιδί παρουσιάζει έναν σαφή εγωκεντρισμό και ο κόσμος περιστρέφεται γύρω του και, από την άλλη πλευρά, το παιδί εκδηλώνει ένα animistic όραμα της πραγματικότητας, έτσι τα πράγματα έχουν τη δική τους ψυχή)
Από την ηλικία των 3 ετών, το παιδί μπαίνει σε διαφορετικά επίπεδα ανάπτυξης: παίζει ως σύμβολο που συνδέεται με συναισθήματα, υποκειμενική σκέψη, τις πρώτες λογικές νοητικές λειτουργίες κ.λπ.
Ψυχογενετική και μάθηση
Η μελέτη των διαφόρων σταδίων του νου του παιδιού ήταν το κλειδί για την ανάπτυξη στρατηγικών για τις μαθησιακές διαδικασίες και για το σχεδιασμό μιας αποτελεσματικής εκπαιδευτικής μεθοδολογίας.
Σύμφωνα με τον Piaget, οι εκπαιδευτικές μέθοδοι πρέπει να βασίζονται στις παραμέτρους της ψυχογενετικής. Με αυτόν τον τρόπο, ένα παιδί πρέπει να μάθει νέες γνώσεις μόνο εάν έχει φτάσει στην κατάλληλη ωριμότητα για να την αφομοιώσει σωστά.
Φωτογραφίες: iStock - PeopleImages / futurewalk
